เมื่อเร็วๆนี้ สำนักงานพาณิชย์จังหวัดจันทบุรีได้ให้เกียรติชวนผมไปบรรยายในงานสัมมนา “การค้ากับประชาคมเศรษฐกิจ อาเซียน +3” ซึ่งผมต้องบรรยายในส่วนกลยุทธ์การเปิดตลาดอาเซียน พฤติกรรมผู้บริโภคในตลาดนี้ ผมเห็นว่ามีข้อมูลบาง อย่างที่น่าจะเป็นประโยชน์กับจังหวัดและผู้ประกอบการอื่นๆ ก็เลยขอนำเอาประเด็นเหล่านั้นมาเล่าสู่กันฟังครับ
วิสัยทัศน์หรือตำแหน่งเพื่อการแข่งขันของทุกจังหวัดในประเทศไทยจะยาวมากๆ เพราะทุกจังหวัด อยากจะเป็นทุกๆอย่าง ที่จังหวัดมีหรืออยากจะเป็น เช่นจันทบุรีมีวิสัยทัศน์ว่า “ศูนย์กลางการผลิตและการค้าสินค้าเกษตรคุณภาพ ศูนย์อัญมณี และเครื่องประดับชั้นเลิศ แหล่งการค้าชายแดนเชื่อมโยงสู่ประชาคมอาเซียน เมืองท่องเที่ยวเชิงนิเวศและวิถีชุมชนที่มี ธรรมชาติงดงามและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม” ซึ่งเรื่องนี้เป็นผลมาจาก “ตำแหน่งทางยุทธศาสตร์ของประเทศ” ในแผน 12 ที่ยาวมากๆ เช่นกันคือ “ ประเทศไทยเป็นประเทศรายได้สูงที่มีการกระจายรายได้อย่างเป็นธรรม เป็นศูนย์กลางด้านการ ขนส่งและโลจิสติกส์ของภูมิภาค สู่ความเป็นชาติการค้าและบริการ ( Trading & Service Nation) เป็นแหล่งผลิตสินค้า เกษตรกรรมยั่งยืน แหล่งอุตสาหกรรมสร้างสรรค์และมีนวัตกรรมสูงที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม”
ทุกประเทศ ทุกจังหวัดหรือทุกบริษัทต่างก็อยากเป็นทุกอย่าง เก่งทุกอย่าง ดีทุกอย่าง เพื่อจะได้โดดเด่นคนอยากมาเที่ยวมา ลงทุนมาค้าขายด้วย เจตนาน่ะถูกต้องแต่ผลจะออกมาแย่นะครับ เพราะพอเราจะเป็นทุกอย่าง “โลกไม่จำ” เลยทำให้ไม่มี คนมาเที่ยวมาค้าขายหรือมาลงทุน มาเลเซียเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนในเรื่องนี้เพราะในตอนปี 2524 ตอนที่คนไทยกำลังตื่น เต้นเพราะรัฐบาลไทยประกาศว่าเรากำลังจะเป็น “เสือตัวที่ 5” ของเอเชียตามหลัง ฮ่องกง สิงคโปร์ เกาหลีใต้ ไต้หวัน โดยมีมาเลเซียเป็นคู่แข่งรายเดียวซึ่งวางตำแหน่งประเทศให้เป็นประเทศที่สามารถแข่งขันด้วย “นวัตกรรม” ส่วนไทย เราอยากจะเป็นอะไรต่อมิอะไรไปหมดตามสไตล์ไทยๆ
ตอนปี 2524 รายได้เฉลี่ยต่อหัวของคนไทยน้อยกว่าของคนมาเลเซียราวๆ 2,000 บาท แต่มาวันนี้รายได้เฉลี่ยต่อหัวของ ไทยเราน้อยกว่ามาเลเซียเกือบ 2 เท่า มาเลเซียกำลังจะเปลี่ยนผ่านไปเป็นประเทศที่ “แข่งขันด้วยนวัตกรรม” เช่นเดียวกับ ประเทศที่เจริญแล้วในโลกนี้และเสือทั้ง 4 ตัวของเอเชีย และกำลังจะยกระดับประเทศไปเป็นประเทศพัฒนาแล้วภายในอีก ไม่กี่ปีข้างหน้า ส่วนไทยเราจะเป็นช้ากว่าเขาเป็นสิบปี นั่นก็เป็นผลมาจากที่ไทยเราอยากจะเป็นทุกอย่างนั่นแหล่ะครับ
ถ้าเป็นธุรกิจก็คือเราไม่ “โฟกัส” นั่นเอง พอไม่โฟกัสแล้วประกาศตัวเองไปว่าบริษัทเราร้านเราทำอะไรๆก็เก่ง คนเขาไม่ เชื่อหรอกครับ พอคนไม่เชื่อธุรกิจก็เจ๊งสิครับ เวลาอยากทานกุ้งเผาเราไปทานที่ไหนครับ ไป “อยุธยา” ใช่ไหมครับ แล้ว เวลาไปเราทานแต่กุ้งเผาหรือเปล่า? เปล่าเลย เราสั่งทานทุกอย่างเลย ต้มยำ ปลาเนื้ออ่อนทอด น้ำพริก ผัดเผ็ด ฯลฯ เพราะ เวลาเรานึกถึงกุ้งเผา อยุธยาจะเป็นคำแรกๆที่ผุดขึ้นมาในหัวของเรา อยุธยาเลยเป็นเจ้าของคำว่ากุ้งเผา และสามารถดึงดูด ให้เราไปทานกุ้งเผาอยุธยาได้ พอทานเสร็จก็ยังไปไหว้พระ เที่ยววังและช็อปปิ้งอีกต่างหาก
ดังนั้นเมื่อรัฐบาลจะผลักดันให้จันทบุรีเป็น “มหานครผลไม้โลก” จึงเป็นเรื่องที่ถูกต้องมาถูกทางแล้ว เพราะจันทบุรีมีผลไม้ หลากหลายคุณภาพสูงและอร่อยมากพอที่จะเป็นมหานครผลไม้โลกได้ จังหวัดอื่นๆในไทยหรือในประเทศอื่นจะมาแข่ง ขันได้ยากเพราะมีผลไม้น้อยกว่าอร่อยน้อยกว่า ซึ่งเรื่องนี้ก็สำคัญเพราะเราจะต้องเลือกตำแหน่งที่เราเก่งกว่าพร้อมกว่า คน อื่นถึงอยากจะมาแข่งขันอยากจะมาเลียนแบบก็จะสู้เราไม่ได้ ที่สำคัญที่สุดพอโฟกัสโลกก็จะจำได้ว่า จันทบุรีคือมหานคร ผลไม้โลกเพราะตำแหน่งสั้น ชัดเจนและแตกต่าง
พอผมรู้ว่าคุณนิพัทธา จันย่อง พาณิชย์จังหวัดจันทบุรีเป็นคนกระบี่ ผมจึงบอกท่านว่าคำขวัญเดิมของกระบี่ที่ว่า “เมืองน่าอยู่ ผู้คนน่ารัก” เป็นคำขวัญที่ผมชอบมากที่สุดในบรรดาคำขวัญของจังหวัดต่างๆทั้งประเทศ เพราะสั้นกระชับชัดเจน ต่างไป จากคำขวัญจังหวัดต่างๆที่พยายามจะเอาทุกอย่างในจังหวัดมาใส่เอาไว้ เจตนาดีแต่ผลออกมาแย่คือไม่ใช่แค่โลกไม่จำเท่า นั้นแต่คนไทยก็ไม่จำด้วย
อาทิตย์หน้ามาอ่านต่อว่าผมเอานวัตกรรมอะไรไปให้คนจันทบุรีดูจนตื่นเต้นอยากจะเอาไปใช้กับผลไม้จันทบุรีบ้าง
