เพื่อนๆ สื่อมวลชนในสปป.ลาวบอกกับผมว่า พวกเราสองประเทศเวลาคุยกันนี่แปลกดีนะ เพราะคนสปป.ลาวก็พูด ภาษาลาวส่วนคนไทยก็พูดภาษาไทย ต่างคนต่างพูดภาษาของตนเองแต่เราก็ยังสามารถเข้าใจกันได้แบบสบายๆโดยไม่ต้องใช้ล่ามแปล และที่ทำได้แบบนี้น่าจะมีแค่เราสองประเทศเท่านั้นเอง เป็นความจริงที่น่าอะเมซิ่งดีนะครับ
คำในภาษาลาวส่วนมากจะเป็นคำที่ง่ายๆตรงไปตรงมา ไม่สลับซับซ้อน ฟังแล้วเข้าใจได้ทันที เช่นน้ำแข็ง เขาบอก “น้ำก้อน” ผงซักฟอก เขาเรียก “สบู่ฝุ่น” หรือหมวกกันน็อคเขาก็เรียก “หมวกกันกระทบ” ซึ่งคำนี้ผมชอบและคิดว่า เขาแปลได้ตรงกว่าคำไทย หรือถ้าเป็นผู้หญิงที่ยังไม่ได้แต่งงานซักที คนไทยเราบอก “ขึ้นคาน” ส่วนที่ สปป.ลาว เขาบอกว่าเป็น “สาวค้างบ้าน” ซึ่งผมว่าฟังแล้วนุ่มนวลน่ารักดีนะครับ
แม้ว่าคำในภาษาลาวส่วนมากจะเป็นคำตรงไปตรงมาเช่นนั้น แต่ก็มีอยู่หลายคำที่ความหมายนั้นไม่เหมือนคำในภาษาไทย แถมบางคำถ้าใช้แล้วอาจจะเกิดอาการหวาดเสียวกันได้ วันนี้เลยจะลองเอามาแชร์กันดูนะครับ
ทีมงานผู้ชายคนหนึ่งของผม เจอคนสปป.ลาวพูดว่า คนนี้เจ้าชู้นะ น้องผู้ชายคนนั้นซึ่งยอมสารภาพในตอนหลังว่าตกใจ มากเพราะเจอกันแป๊บเดียวทำไมเขาถึงรู้ว่าผมเจ้าชู้ ถ้าคนสปป.ลาวเขาพูดว่าผู้ชายคนนี้ “เจ้าชู้” เขากำลังบอกว่าผู้ชายคน นี้หน้าตาดีนะครับ ถ้าพูดเต็มๆเขาจะบอกว่า “เจ้าชู้ผู้งาม” ส่วนผู้หญิงเขาจะใช้คำว่า “งาม” สำหรับคนหน้าตาดี แต่ถ้าจะ บอกว่าคนนี้เจ้าชู้ตามความหมายของคนไทย เขาจะใช้คำว่า “คนมักเล่น” นะครับ ใช้ได้ทั้งผู้ชายและผู้หญิงเลย
คำว่า “โอ้โลม” ก็เป็นคำที่น่าหวาดเสียวมากสำหรับคนไทย เพราะคำนี้คนไทยเราใช้ในความหมายติดเรทอาร์ แต่คน สปป.ลาว เวลาเขาพูดว่า “ก่อนอื่นเรามาโอ้โลมกันก่อน” เขากำลังบอกว่า “ก่อนอื่นเรามาพูดคุยกันก่อน” แค่นั้นนะครับ ซึ่งคำนี้สามารถใช้ในการสัมภาษณ์ออกทีวีหรือการเจรจาที่เป็นทางการได้เลย อย่าเพิ่งคิดเลยเถิดไปว่าเขาชวนท่านไป โอ้โลมในความหมายแบบไทยๆนะครับ เหมือนๆกับคำว่า “ขึ้นห้อง” ซึ่งคนไทยเราส่วนใหญ่ใช้เพื่อในความหมายที่ออก จะเซ็กซี่ แต่คนสปป.ลาว เวลาเขาชวนเราขึ้นห้องนี่เขาหมายความแค่ว่าเขาชวนเราไปเข้าห้องประชุมหรือไปที่ห้อง ไหนๆ แค่นั้น ไม่ได้ชวนเราไป “ขึ้นห้อง” ทำอะไรต่อมิอะไรเลยนะครับ
น้องผู้หญิงในทีมงานผมคนหนึ่งตกใจมากตอนที่โดนคนสปป.ลาวถามว่า “น้องทำงานอยู่ที่ซ่องไหน?” เพราะไม่เข้าใจว่า “ซ่อง” ในภาษาลาวคือ “ช่อง” แต่ว่าไปแล้วคำว่า “ซ่อง” นี่คนไทยเราฝังหัวนะครับ แม้แต่ผมเองก็ยังรู้สึกแปลกๆอยู่ทุกครั้ง เลยครับเวลาที่ต้องบอกเพื่อนสปป.ลาวว่า “ตอนนี้ผมทำอยู่หลายซ่อง” คำว่า “บ่อน” ก็เหมือนกัน ในภาษาไทยเราหมายถึง สถานที่เล่นการพนัน แต่ในภาษาลาวเขาหมายความว่า “บริเวณ” เพราะฉะนั้นเวลาเขาชวนไป “บ่อน” ฟังให้ชัดๆก่อนจะ รีบปฏิเสธไปนะครับว่า “ผมไม่เล่นการพนันครับ” เดี๋ยวจะฮากันทั้งวง
คำที่ผู้ชายไทยจะต้องระมัดระวังให้ดีคือคำว่า “ขายของ” นะครับ ห้ามเด็ดขาดห้ามถามสาวๆในสปป.ลาวว่าขายของที่ไหน เผลอไปถามเข้าล่ะก็เป็นอันโกรธกันแน่ เพราะคำว่า “ขายของ” ที่นั่นเขาหมายถึง “ขายตัว” ครับ ถ้าจะถามว่าเขาขายของ อยู่ที่ไหนในความหมายแบบไทยๆ ให้ใช้คำว่า “ขายเครื่อง” แทนนะครับ
อีกคำที่เวลาคุยกันแล้วคนไทยจะงงมากๆคือคำว่า “แพ้” เพราะคำว่าแพ้ในภาษาลาวนั้นเขาแปลว่า “ชนะ” ในภาษาไทยครับ เช่นถ้าทีมชาติฟุตบอลไทยยิงได้ 3 ประตูส่วนทีมชาติอังกฤษยิงได้ 1 ประตู อย่างนี้คนสปป.ลาวเขาบอกทีมชาติไทย “แพ้” นะครับไม่ใช่ทีมชาติไทยชนะ ส่วนทีมอังกฤษนั้น “ปราชัย” ครับ
